Nasıl Vali Olunur
Vali
Türkiye’nin idari yapılanması içerisinde illerde merkezi idareyi temsil etmekte olan vali aynı zamanda ilde en üst düzeyde bulunan yönetici konumundadır. Valiler, kaymakamlardan seçilebildiği gibi İl Emniyet Müdürleri ve ilgili Bakanlık çalışanlarından da seçilebilmektedir. Örneğin; 16 Eylül 2014 de kararname ile Milli Güvenlik Kurumu Genel Sekreteri Muammer Türker Antalya Valisi, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Kılıçlar ise Ankara Valisi olmuştur. Bakanlık çalışanları ve Emniyet müdürlerinin vali olabilmeleri için atamalar öncelikle Bakanlar Kurulu onayına sunulmaktadır. Eğer onay alınırsa Cumhurbaşkanlığı’na iletilir. Oradan olumlu bir geri dönüş olur ise atamalar gerçekleşir.
Ancak; vali olabilmek için en uygun olan yol kaymakamlıktır. Kaymakam olabilmek için de siyasal bilgiler, idari bilimler ya da iktisadi bilimler fakültesinden mezun olmak gerekmektedir. (Açık Öğretim Fakültesi’nin de ilgili bölümleri dahildir) Bahsetmiş olduğumuz bu fakültelerin birinden mezun olmanızın ardından yazılı sınavlara girerek memur olma şartı aranmaktadır. Yazılı sınavda kişi, üniversitede eğitimini görmüş olduğu; Ekonomi, Anayasa, İdare Hukuku, Türkiye’nin İdari Yapısı, Türkiye’de Demokratikleşme, İnkılap Tarihi, Türkiye’de Mahalli İdareler, Türkiye’nin Ekonomik Yapısı ve Sorunları ve İnsan Hakları alanında Yapılan Düzenlemeler gibi derslerden sorumlu olacaktır. Kişi girmiş olduğu bu yazılı sınavda başarı gösterir ise sonrasında sözlü sınava tutulur. Bu sözlü sınavda adayların bilgisinin yanı sıra fiziki temsil yeteneği, yorumlama becerisi, kavrama ve ikna gücü gibi özelliklerine de dikkat edilmektedir. Aday, girmiş olduğu yazılı ve sözlü sınavlarda başarı gösterdikten sonra 2 yıl sürecek olan kaymakamlık kurslarına katılmalıdır. Kursların bitmesinin ardından 1 sene yurtdışında bulunarak deneyin kazanmalı ve ardından kaymakam olarak ilçeye atanmalıdır. Böylelikle kişi vali olma yolundaki ilk unvanı olan kaymakamlığa ulaşmış olur. Atanan ve göreve başlayan kaymakamlar, çalıştıkları ilçelerdeki başarılarına ve bakanlıktaki başarı değerlendirmelerine bağlı olarak vali olmaya hak kazanırlar. Değerlendirmenin bitiminde Vali olma adayı gösterilenler, duruma göre önce vali yardımcısı sonrasında da vali olarak atamaları gerçekleştirilir.
Atamalar ise Bakanlık Kurulu onayına gönderilmektedir. Onay alınırsa Cumhurbaşkanlığı’na gönderilir ve aynı şekilde oradan da olumlu bir yanıt alınırsa yürürlüğe gönderilir ve kişi görevlendirildiği ilde vali olarak vazifesine başlar.
