Gökkuşağı Hakkında Genel Bilgiler

Güzel bir bahar yağmurunun ardından ufkun üzerinde yükselen renk cümbüşlerinin adıdır. Gökkuşağı Renkleriyle 7’den 70’e herkesi kendine hayran bırakır. Görenin içine mutluluk ve neşe saçan bu renk paleti, tarihin her döneminde olumlu olguların göstergesi olarak benimsenmiştir. Mitolojideki kahramanların gökyüzü ve yeryüzü arasındaki geçiş yolu olarak görülmüş, cennetle dünya arasındaki çizgi olduğu varsayılmıştır. Şiirlerde, romanlarda, hikayelerde, şarkılarda olumlu durumları betimlemek için havadan söz ederken sıkça kullanılmıştır. Çocukluk çizimlerinde sıkça yer alan gökkuşakları, kolay çizilebilmesi ve güzellikleri simgelemesi sebebiyle çocuklar tarafından da bir anahtar olarak kullanılmakta. Belki de insanın algılayabileceği tüm renkleri ayrı ayrı bir kuşak üzerinde görmesinden öte gelen bir tatminiyetin getirisi olarak, belki de yağmurun getirdiği dinginlikle gökkuşağı her zaman olumlu olgu ve duyguları belirginleştirmiştir.

En basit anlatılarında yağmur damlalarının beyaz güneş ışığını kırmasıyla oluşturulduğu şeklinde anlatılan gökkuşağı gerçekte bundan biraz farklı bir oluşuma sahiptir. Atmosferde yağmur sırasında ya da sonrasında oluşan aşırı nem miktarı havanın kırılma indisinde dalgalanma yaratarak bir yağmur damlasından ziyade tüm hava kütlesiyle güneş ışığında kırılma oluşturur. Küre şeklinde olan güneşin ışığı dairesel bir boyutta atmosfere girdiği için atmosferde güneşin zıttı tarafta normalde tam daire şeklinde bir renk kuşağı oluşumuna sebep olur. İnsan gözü atmosferde ufuk çizgisine çok yakın konumda bulunduğu için bu dairesel renk halkasının neredeyse yarısını kuşak halinde görebilir. Hafif sisli bir havada, şelalenin akan suyu altında hatta bir su hortumundan fışkıran suyun ucunda bile bu renk kuşağını farklı dilimleriyle görmek mümkündür.
Gökkuşağındaki renk dizilimi ise beyaz ışığın içerisinde bulunan farklı renkteki ışıkların dalga boylarıyla ilişkili şekilde kırılmasıyla oluşur. Uzun dalga boyuna, yani kırmızıya daha yakın olan renkler daha çok kırılabildiği için ışığın geliş doğrultusundan daha çok saparak gökkuşağının dış çizgilerinde yer bulduğu gibi kısa dalga boyuna sahip, yani mora yakın renkler daha az kırılabildiği için ışığın geliş doğrultusundan daha az saparak gökkuşağının iç çizgilerinde yerlerini alır.
Ayrıca bilinenin aksine gökkuşağında sadece 7 renk yoktur. İnsan gözünün görebildiği tüm dalga boylarındaki renkler gökkuşağındaki yerini almaktadır. En kırmızı renkten en mor renge kadar tüm renk tonlarını barındıran gökkuşağına bakan bir insan gözü doğada 18 desilyon farklı rengi görerek algılayabilmektedir. Bu sayı 18 sayısının sağında bulunan 33 tane sıfır demektir. Renklerin açıklığı ve koyuluğunu hesaptan çıkarttığımızda ise, aynı parlaklık seviyesindeki renklerden oluşan bir gökkuşağında insan gözünün görebildiği yaklaşık bir milyon farklı renk bulunmakta.

Gökkuşağı her zaman tek bir kuşak üzerinde kırmızı ve mor arsındaki renklerden oluşan bir hat olarak gözler önüne çıkmaz. Çift ya da ikiz gökkuşağı adıyla anılan bir başka gökkuşağı örneğinden bahsedilebilir bazılarınızın görmüş olabileceği. Bu çiftli gökkuşağında iç kuşakta renk sıralaması normal bir gökkuşağı gibi ve dıştaki hatta göre daha parlaktır. Yeterince parlaksa bu yansıyan ışınlar tekrar nemli ortamda kırılır ve yeni bir dış kuşak oluşturur ve dış kuşaktaki renk dizilimi normalin tam tersidir. Monokrom gökkuşağı ise sadece kırmızı rengin tonları bulunur. Günbatımı sırasında ufuk açık ve yağmur uygun seviyedeyse görülebilecek bu kuşak renklerden arınmış yapısıyla biraz moral bozucu gözükebilir. Üst üste binerek supernumerary yani fazlalıklı tabirine layık olan çok sayıda gökkuşağı da oluşması mümkün bir görüntüdür. Hatta ay ışığında bile gökkuşağı oluşabilir. Ancak bu gökkuşaklarını görebilmek için çok daha şanslı olmanız gerekli. Belki de yeterince şansla gökkuşağının ucundaki hazineyi de bulabilirsiniz.